HET WAPEN VAN ENSPIJK

Aan elk van de tot de gemeente Geldermalsen behorende elf dorpen is formeel of informeel een wapen verbonden. Om de onderzoekers en ook andere geïnteresseerden op dit stuk be­hulpzaam te zijn, hebben wij alle ons beschikbare informatie verzameld en in afzonder­lijke vouwbladen weergegeven. Deze uitgave gaat over het wapen van Enspijk.


Het geslacht Pieck

In 1129 wordt Enspijk als Inspike vermeld in een oorkonde betreffende de door gravin Alveradis gestichte abdij Mari­ënweerd; zij schonk o.a. goederen te Enspijk aan dit klooster.

We hebben hier te maken met het wapen van het geslacht Pieck wat voornamelijk gegoed was te Beesd. De stamvader zou ene Arnold Pieck zijn geweest die omstreeks 1339 vanuit het Graaf­schap Nassau naar Beesd was gekomen.

In de loop der eeuwen is dit familiewapen op de meeste plaat­sen verdwenen. Slechts in Enspijk leeft het nog als dorpswapen voort. Volgens de overleveringen zou het daar voor het eerst zijn gevoerd door Jelis Pieck, Heer van En­spieck, raads­heer van het Hof van Holland. Uit het Gelders leenregister blijkt, dat de Heerlijk­heid Enspijk in 1424 toebehoorde aan Otto van Asperen. Sinds­dien vererfde zij op andere geslachten totdat in 1551 de overdracht volgde van Johan van Waardenburg op Jelis of Gilles Pieck.

In de fragmentgenealogie "Pieck-Piek" (E. Piek/Dr. ir. J.C.A. van der Lubbe, 1987) komt deze naam niet voor. Wel treffen we daarin aan Herman Pieck tot Enspiek, 1402-1429, bijgenaamd "de Felle", gehuwd met Janna van Mekeren.

Meer informatie vinden we in een wat oudere genealogie van W. de Haas (1882). Herman Pieck blijkt de stamvader van de En­spijck­se Piecken. Zijn zoon, eveneens Herman geheten, trouwde met een dochter uit het huis Van Asperen en hun zoon Arend of Arnt werd in 1439 met Enspijk beleend. Alhoewel dit niet in over­eenstemming lijkt met de beleningen in het Gelders leen­regis­ter kan het om een zogenaamd achterleen gaan. In ieder geval zijn er aktes (Nijhoff, Van Spaen) van bekend. Arnts zoon Herman werd Heer van Enspijk in 1488. Hermans zoon Jacob, Heer van IJzendoorn, wordt als zodanig niet genoemd, evenmin als zijn broer Willem Pieck tot Enspijk. Jacobs tweede zoon is echter de betreffende Jelis. Zijn nazaten bleven Heer van Enspijk totdat Anne Frans Willem, tevens Heer van Zoelen en Brakel, Enspijk in 1764 verkocht.

Hoogstwaarschijnlijk bezat het geslacht Pieck ook het Huis te En­spijk. Dit adellijk huis stond ten zuiden van het dorp. Het was door een gracht omgeven, had twee schuin opgaande trapge­vels en een vaste brug. In het jaar 1794 is het aanmerkelijk vernieuwd en verbeterd. Verwonderlijk is het daarom, dat het in het jaar 1828 alsnog werd afgebroken. Later kwam het even­als de Heer­lijk­heid in handen van Baron van Bylandt van Mari­ënweerd. Daardoor werden waarschijn­lijk oude banden her­steld. Opvallend is namelijk, dat het geslacht Pieck en het geslacht Bylandt hetzelf­de wapen en helmteken voeren, zij het met verschil van kleu­ren. Dit doet vermoeden dat het geslacht Pieck waarschijn­lijk al in een ver verleden verbonden is geweest aan het huis Bylandt. Deze veronderstel­ling wordt verder ondersteund door het gegeven, dat de eerste telgen van het geslacht Pieck ook belangrijk gegoed waren in Dussen en omgeving, waar het ge­slacht Bylandt ook aanzienlijk gegoed was en haar stamslot had. 

 

enspyk.gif

 


 



OMSCHRIJVING VAN HET WAPEN 


De omschrijving van het geslachtswapen Pieck luidt: in zilver een rood (= rood) kruis. Als helmteken geldt een goudgekroon­de helm met een rode haan. In enkele bronnen schijnt melding te worden gemaakt van een zilveren haan met rode kam. In Riet­stap's "Armorial Général" komt het wapen van Pieck voor met de wapen­spreuk "Mijn hoop is in Godt". De omschrijving van het ge­slacht Bylandt luidt: in goud een zwart (= sabel) kruis met als helm­teken een zilveren haan.

Bronvermelding: Gemeente Geldermalsen

 

NIEUWS & ACTIVITEITEN
13-03-2024
DORPSBORREL - ELKE 1E VRIJDAG VAN DE MAAND

lees verder..
12-03-2024
ENSPIJKS KWARTAALTJE APRIL 2024

lees verder..
18-12-2023
Samenwerking voor een mooi en duurzaam dorp

lees verder..
27-09-2023
Nieuwsbrief September 2023
Hierbij onze laatste nieuwsbrief inclusief de uitslag van de enquete over de carpoolplaats.
lees verder..
06-06-2023
ENSPIJKS KWARTAALTJE JUNI 2023

lees verder..
15-03-2023
ENSPIJKS KWARTAALTJE MAART 2023

lees verder..
25-12-2022
Duurzame Warmte Enspijk 9 januari 2023 inwoners avond La Place
Inloop vanaf 19.00
lees verder..
15-12-2022
ENSPIJKS KWARTAALTJE DECEMBER 2022

lees verder..
15-09-2022
LEZING ‘ENSPIJK, HEERLIJKHEID, KASTEEL EN DORP’

lees verder..
07-09-2022
ENSPIJKS KWARTAALTJE SEPTEMBER 2022

lees verder..
03-09-2022
PRIJSUITREIKING ZONNEBLOEMENWEDSTRIJD 2022

lees verder..
01-06-2022
ENSPIJKS KWARTAALTJE JUNI 2022

lees verder..
23-05-2022
Duurzame Warmte Enspijk (DWE) update

lees verder..
01-03-2022
ENSPIJKS KWARTAALTJE MAART 2022

lees verder..